۱۱) سایر مقررات مربوط

۱۱-۱) کلیات
۱۱-۱-۱) هرگونه تغییرات و جابجایی در کنتورهای برق ، گاز ، آب و اتصالات قبل از کنتورها ، فقط باید توسط مأموران سازمان ها و مسئولان ذیربط صورت گیرد .

۱۱-۱-۲) نصب قطعات مصالح ساختمانی از جمله پلاک سنگی روی نمای ساختمان باید بر اساس نقشه ها و مشخصات فنی تأیید شده ، توسط اشخاص ذیصلاح به وسیله عناصر نگهدارنده و مهار کننده به طرق اطمینان بخش انجام گیرد تا امکان سقوط آنها منتفی گردد .

۱۱-۱-۳) نصب قطعات الحاقی و همچنین مواردی که در این آیین نامه به آنها اشاره نشده است ، باید با رعایت آیین نامه های معتبر صورت گیرد .

۱۱-۲) تأسیسات گرمایی ، تعویض هوا و تهیه مطبوع
۱۱-۲-۱) کلیه عملیات اجرایی مربوط به تأسیسات گرمایی ، تعویض هوا و تهویه مطبوع باید با رعایت ضوابط و مقررات مبحث " تأسیسات گرمایی ، تعویض هوا و تهویه مطبوع (مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان) " توسط اشخاص ذیصلاح صورت گیرد .
 
۱۱-۲-۲) در مواردی که برای عملیات اجرایی مربوط به تأسیسات گرمایی ، تعویض هوا و تهویه مطبوع نیاز به جوشکاری یا برشکاری حرارتی باشد ، رعایت مفاد بندهای ۲-۴-   ۶ و ۲-۴-۷ الزامی است .

۱۱-۲-۳) لوله کشی گاز و نصب تأسیسات و تجهیزات مربوط به آن باید با رعایت ضوابط و مقررات مبحث " لوله کشی گاز طبیعی ساختمان ها (مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان) " توسط شخص ذیصلاح انجام شود .
 
۱۱-۲-۴) در نصب و راه اندازی مولدهای بخار و دیگ های آب گرم باید ضوابط مندرج در آیین نامه " حفاظتی مولد بخار و دیگ های آب گرم " مصوب شورای عالی حفاظت فنی لحاظ گردد .
 
۱۱-۳) سیم کشی و نصب تأسیسات و تجهیزات برقی
۱۱-۳-۱) سیم کشی ، نصب کلیدها ، پریزها ، تابلوها و وسایل و تجهیزات برقی باید با رعایت ضوابط و مقررات مبحث " طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمان ها (مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان) " و آئین نامه حفاظتی تأسیسات الکتریکی در کارگاه ها مصوب شورای عالی حفاظت فنی توسط اشخاص ذیصلاح انجام شود .

۱۱-۴) سیم کشی برای استفاده های موقت
۱۱-۴-۱) کلیه سیم کشی هایی که برای استفاده های موقت انجام می شود ، باید با رعایت مفاد بخش۱۱-۳ و موارد زیر انجام شود :
الف : برای جلوگیری از ازدیاد و پراکندگی سیم های آزاد متحرک ، باید در نقاط مختلف کارگاه به تعداد کافی پریز در محل های مناسب نصب شود .
ب : سیم کشی برای استفاده های موقت در صورت امکان باید در ارتفاع ۵/۲ متر از کف انجام شود . در غیر اینصورت باید سیم ها طوری نصب شوند که از آسیب های احتمالی محفوظ بمانند .
پ : تابلوهای برق موقت بایستی به وسیله محفظه هایی با درپوش قفل دار مسدود گردند و پیرامون آنها روی زمین یا کف ، فرش و یا سکوی عایق ایجاد شود .

۱۱-۵) نصب قطعات پیش ساخته بتنی
۱۱-۵-۱) قطعات پیش ساخته بتنی باید طوری طراحی و ساخته شوند که عملیات نقل و انتقال ، جابجایی ، نصب و برپا کردن آنها به راحتی و با ایمنی کامل انجام شود . وزن تقریبی قطعات نیز باید بر روی آنها نوشته یا حک گردد .

۱۱-۵-۲) قلاب ها با سایر وسایلی که در قطعات پیش ساخته بتنی به منظور سهولت جابجایی و بلند کردن آنها پیش بینی و تعبیه می گردند ، باید از نظر فرم ، ابعاد و موقعیت نصب به ترتیبی باشند که :
الف : جنس قلاب ها باید از فولاد نرم (۳۷st ) انتخاب گردند و دارای مقاومت کافی در برابر نیروهایی که بر آنها وارد می شوند با ضریب اطمینان ۳ باشند .
ب : در داخل خود قطعه و در اسکلت ساختمان باعث ایجاد نیروهای مخربی نگردند .
پ : پس از استقرار قطعات در محل نصب خود ، به راحتی از وسایل و ادوات بالابر و جرثقیل جدا شوند .
ت : فاضلاب ها و ادوات مذکور در قطعات پیش ساخته بتنی مربوط به سقف ها و پلکان ها به نحوی تعبیه شده باشند که پس از نصب قطعه ، بالاتر از سطح کار قرار نگیرند .
 
۱۱-۵-۳) هنگام نصب قطعات پیش ساخته بتنی ، محوطه اطراف ساختمان که امکان سقوط قطعات به داخل آنها وجود دارد ، باید مورد مراقبت دقیق قرار گرفته و محصور گردند.

۱۱-۶) کار بر روی بام ساختمان ها ، سقف های شیب دار و شکننده
۱۱-۶-۱) کارگرانی که بر روی سقف های شیب دار به کار گمارده می شوند ، باید دارای تجربه کافی و توانایی جسمی و روانی لازم باشند .

۱۱-۶-۲) از کار کردن بر روی بام ساختمان ها در هنگام باد ، طوفان و بارندگی شدید و یا هنگامی که سطح بام پوشیده از برف و یخ باشد ، باید جلوگیری به عمل آید .

۱۱-۶-۳) هنگام کار بر روی سقف های پوشیده از صفحات شکل پذیر و یا شکننده از قبیل صفحات موج دار نورگیر ، باید از صفحات چوبی با عرض حداقل ۲۵۰ میلی متر استفاده شود . این صفحات باید به طور محکم و مطمئن نصب گردند تا از لغزش آنها در زیر پای کارگر جلوگیری به عمل آید .

۱۱-۶-۴) تعداد صفحات چوبی باید حداقل دو عدد باشد تا هنگام نیاز به جابجا کردن یکی از آنها کارگر مجبور به ایستادن بر روی ورق های شکننده و یا انعطاف پذیر نباشد .

۱۱-۶-۵) در لبه سطوح شیب دار باید موانع مناسب و کافی جهت جلوگیری از ریزش ابزار کار نصب شود .

۱۱-۶-۶) کارگرانی که بر روی بام های شیب دار کار می کنند ، باید با توجه به آئین نامه ایمنی کار در ارتفاع ، مصوب شورای عالی حفاظت فنی ، مجهز به حمایل بند کامل بدن و وسایل محدود کننده مناسب باشند .

۱۱-۷) نقاشی و پوشش سطوح با مواد شیمیایی و یا دیگر مواد قابل اشتعال
۱۱-۷-۱) هنگام نقاشی و پوشش سطوح با مواد شیمیایی و یا دیگر مواد قابل اشتعال ، باید محل کار به طور طبیعی تا حد تأمین هوای سالم بر اساس حدود مواجهه ی مجاز اعلام شده توسط وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی تهویه گردد . چنانچه از تهویه مصنوعی استفاده شود ، باید دستگاه جرقه که در خارج از فضای کار قرار داده می شود قبل از شروع کار روشن گردد .

۱۱-۷-۲) در هنگام چسباندن موکت و یا پوشش های پلاستیکی و نظایر آن ، استعمال دخانیات و استفاده از کبریت ، فندک و غیره باید اکیداً ممنوع گردد . همچنین باید از عملیاتی از قبیل جوشکاری یا برشکاری حرارتی در محل کار و مجاورت آن جلوگیری به عمل آید .
 
۱۱-۷-۳) هنگام کار با مواد شیمیایی قابل اشتعال باید وسایل خاموش کننده آتش مناسب با نوع مواد شیمیایی آماده و در دسترس باشد . ضمناً رعایت آئین نامه " پیش گیری و مبارزه با آتش سوزی در کارگاه ها " مصوب شورای عالی حفاظت فنی الزامی می باشد .

۱۱-۸) حمل و نقل ، جابجایی و انبار کردن مصالح
۱۱-۸-۱) از انبار کردن و انباشتن مصالح ساختمانی در نزدیکی لبه های گودبرداری ، دهانه چاه ها ، گودال ها ، پرتگاه ها و نظایر آن باید جلوگیری به عمل آید .

۱۱-۸-۲) برداشتن مصالح انبار شده توسط کارگر باید از بالاترین قسمت شروع گردد و از کشیدن و برداشتن آنها از قسمت های تحتانی که باعث ریزش و ایجاد حادثه می شود ، خودداری گردد .

۱۱-۸-۳) برای انبار کردن تخته های چوبی باید آنها را روی چوبهای عرضی گذاشت ، به طوری که کاملاً روی سطح زمین قرار نگیرند و بین هرچند ردیف ، چوب های عرضی قرار داده شود .

۱۱-۸-۴) کلیه تأسیسات و تجهیزات کارگاهی که به منظور انبار کردن مصالح به کار می روند ، باید دارای پایداری لازم در مقابل نیروهای وارده (ثقلی و جانبی) باشند .

۱۱-۸-۵) دسته بندی ، حمل و نگهداری مصالح ساختمانی از قبیل سیمان ، گچ و آهک باید با رعایت ضوابط و مقررات مباحث " مصالح و فرآورده های ساختمانی (مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان) " و " بارهای وارده بر ساختمان (مبحث ششم مقررات ملی ساختمان) " انجام شود . در بسته بندی ، حمل و نگهداری سیمان رعایت مفاد مبحث " طرح و اجرای ساختمان های بتن آرمه (مبحث نهم مقررات ملی ساختمان) " الزامی است .

۱۱-۸-۶) کیسه های سیمان ، گچ ، آهک و نظایر آن با توجه به مفاد بند ۱۱-۸-۵ ، نباید بیش از۱۰ردیف روی هم چیده شوند ، برداشتن آنها نیز باید به صورت ردیف های افقی انجام شود . بعلاوه آجر و سفال نباید با ارتفاع بیش از ۲ متر انباشته شود ، و اطراف آن نیز باید با موانع مناسب محصور گردد .

۱۱-۸-۷) از انباشتن مصالح ساختمانی بیش از حد مجاز طراحی روی سقف های ایجاد شده و همچنین در مجاورت تیغه ها و دیوارهای کم عرض باید جلوگیری به عمل آید .
 
۱۱-۸-۸) آهن آلات (تیرآهن ، نبشی ، میلگرد و نظایر آن) باید به ارتفاع کم طوری روی هم انباشته شوند که خطر غلتیدن ناگهانی آنها وجود نداشته باشد .

۱۱-۸-۹) طرفین لوله های فولادی که انبار می شوند ، باید با موانع مناسب مهار گردند تا از غلتیدن آنها بر روی هم و ایجاد حادثه جلوگیری شود .

 ۱۱-۸-۱۰) از انباشتن مصالحی از قبیل شن ، ماسه ، خاک و نظایر آن در کنار دیوارها و تیغه ها تا حد امکان باید جلوگیری به عمل آید . در صورتی که این کار اجتناب ناپذیر باشد ، باید این مصالح طوری انباشته شوند که فشار بیش از حد به دیوار یا تیغه وارد نشود .
 
 ۱۱-۸-۱۱) جابجایی و حمل و نقل مصالح ساختمانی از قبیل تیرآهن ، چوب و همچنین ضایعات ساختمانی باید با رعایت مفاد بند ۶-۳-۴ صورت گیرد .

۱۱-۸-۱۲) در انبار کردن مصالح و نگهداری مواد قابل انفجار و مایعات قابل اشتعال باید ضوابط مندرج در آیین نامه های زیر ، مصوب شورای عالی حفاظت فنی لحاظ گردد :
الف : آیین نامه " پیش گیری و مبارزه با آتش سوزی در کارگاه ها "
ب : آیین نامه " حفاظتی مواد خطرناک و مواد قابل اشتعال و مواد قابل انفجار "
پ : آیین نامه " حفاظتی حمل دستی بار "