اثر ∆-P در سازه (p-delta effect)

اثرهای پی-دلتا در هر طبقه به دلیل برون محوری بارهای ثقلی طبقات بالای طبقه i (طبقه مورد نظر) که نیروی P نامیده می‌شود, ایجاد می‌گردند

اثر ∆-P در سازه

در صورتی که تغییر مکان جانبی طبقه i بر اثر نیروهای جانبی زلزله ∆ باشد، به لنگر ایجاد شده در هر طبقه، لنگری که مقدار آن برابر با حاصلضرب p و ∆ است اضافه می‌گردد. به بیان ساده‌تر می‌توان در مورد اثر P-Delta چنین گفت: اثرهای پی-دلتا در واقع لنگرهای ایجاد شده‌ای هستند که به دلیل جابه‌جایی طبقات در اثر نیروی جانبی به سازه وارد می‌شوند. همانطور که می‌دانید اگر نیرویی خارج از خط اثر خود جابه‌جا شود، لنگر ایجاد می‌کند. حال در زمان وارد شدن نیروی جانبی به ساختمان، طبقه مورد نظر جابه‌جایی (∆) خواهد داشت که این جابه‌جایی دلیل اصلی ایجاد اثرهای پی-دلتا است.

با وجود اینکه این جابه‌جایی معمولا تنها در حد چند سانتی‌متر است اما به دلیل زیاد بودن نیروی ثقلی وارد بر ستون، زمانی که ضربدر آن شود لنگر قابل ملاحظه‌ای را ایجاد می‌کند. این لنگر را لنگر ثانویه می‌گویند(به دلیل این که این لنگر تنها پس از جابه‌جایی نسبت به حالت اولیه به وجود می‌آید).

اثر ∆-P در سازه

با توجه به این که در تمامی سازه‌ها بر اثر نیروی جانبی تغییر مکان خواهیم داشت, برای همه سازه‌ها باید اثر پی-دلتا بررسی شود. هر چه سازه ما جابه‌جایی بیشتری داشته باشد مسلما اثر پی-دلتا تاثیر بیشتری خواهد داشت (زیرا لنگر ثانویه به دو متغیر جابه‌جایی و نیروی محوری وابسته است, حال هر کدام از این دو متغیر بیشتر شوند طبعا مقدار لنگر ثانویه بزرگتر خواهد شد.)

منبع : سایت عمران پویا