روش تعیین درصد رطوبت کلی سنگدانه‌ها و درصد جذب آب
بر اساس دت 207 و دت 210 و ASTM C566-89 – ASTM C127-88
هدف:
الف) تعیین میزان آبی که در حالت طبیعی، با توجه به شرایط محیطی در سنگدانه‌ها موجود است. ب) تعیین درصد رطوبت دانه‌ها بر پایه حالت «داخل اشباع و سطح بیرونی خشک (s.s.d)»
اهمیت و کاربرد:
از آنجاییکه رطوبت سنگدانه‌ها متناسب با دگرگونی جوی و وضعیت قرارگیری آنها در انباشته‌ها است، لذا نیاز به اندازه گیری مداوم رطوبت سنگدانه‌ها می‌باشد.
هنگامیکه سنگدانه‌ها در معرض باران قرار می‌گیرد، آب زیادی بر روی سنگدانه‌ها جمع می‌شوند، و بجز ذراتیکه در نزدیک سطح بیرونی توده سنگدانه‌ها قرار گرفته باشند این آب اضافی برای مدت طولانی بر روی آنها، بویژه در سنگدانه‌ای کوچکتر از mm50 پایدار می‌ماند (بجز آبی که در حالت s.s.d وجود دارد). لذا میزان آب نامبرده را باید در محاسبات مقادیر مواد متشکله مخلوط بتن محسوب داشت، چنانچه سنگدانه‌ها رطوبت ظاهری داشته باشد لازم است که وزن آب اضافه شده به مخلوط کاهش، و وزن سنگدانه‌ها به میزان معادل رطوبت ظاهری آنها افزایش یابد.
درصد جذب آب:
شناخت میزان واقعی جذب آب دانه‌ها در کنترل آب مورد نیاز مخلوط و نسبت ثابت آب به سیمان (W/C) که در مقاومت و کارائی بتن تاثیر زیادی دارد بسیار با اهمیت می‌باشد. ساختمان داخلی دانه‌ها از مواد جامد و فضاهای خالی تشکیل شده، که این فضاها ممکن است دارای آب یا فاقد آب باشند، که این مقدار آب جذب شده توسط دانه‌ها اولا به فرم نگهداری دانه‌ها در شرایط جوی و ثانیا به نحوه یا ترتیب ریختن مواد در بتونیر و پوشش دوغاب سیمان روی دانه‌های درشت بستگی دارد. باید توجه داشت که جذب آب سنگدانه‌ها باعث کم شدن کارائی بتن به مرور زمان می‌گردد، ولی بعد از حدود 15 دقیقه این افت در کارایی کم خواهد شد.
عموما مقدار جذب آب سنگدانه‌ها متناسب با اندازه و جنس آنها در حالت (s.s.d) بین 0.20 تا 4.5 درصد می‌باشد.
وسایل آزمایش:
ترازو – ترازو با دقت 0.1 گرم باشد.
کوره – کوره باید قادر به تولید دمای یکنواخت Co5±110 باشد. هنگامیکه امکان کنترل دما در یک فضای بسته نباشد می‌توان از اجاق‌های برقی، گازی، لامپ‌های گرمازای برقی و یا مشابه آنها استفاده کرد.
ظرف نمونه – ظرف باید از جنسی باشد که در اثر گرما تغییر شکل ندهد و گنجایش آن نسبت به حجم نمونه زیادتر بوده تا از بیرون ریختن سنگدانه‌ها جلوگیری شود. همچنین ضخامت نمونه نباید از 20 درصد بعد جانبی ظرف تجاوز کند.
همزن – یک قاشق فلزی یا کاردک با اندازه مناسب
نمونه برداری:
نمونه برداری باید به نحوی انجام شود که نمایشگر مقدار رطوبت در دپوی مورد نظر باشد و مقدار آنها نباید از آنچه در جدول 1 داده شده کمتر باشد.
تذکر 1: قبل از وزن کردن نمونه باید از کاهش رطوبت آن جلوگیری شود.
جدول 1- میزان نمونه برای سنگدانه‌های معمولی
روش آزمایش:
ظرف مناسبی انتخاب نموده و آن را با دقت وزن کرده و یادداشت نمایید. با دقت 0.1 گرم
نمونه را در حالت طبیعی در ظرف ریخته با دقت وزن کنید. با دقت 0.1 گرم
نمونه را با استفاده از منبع گرمایی منتخب کاملا خشک کنید و سپس وزن کنید با دقت 0.1 گرم
نمونه را بعد از خشک کردن و وزن کردن در محیط آزمایشگاه قرار داده تا با دمای محیط یکسان شود. سپس به مدت 24 ساعت در حوضچه آب قرار داده و بعد از گذشت 24 ساعت نمونه را خارج کرده و با سشوار خشک کرده تا به حالت ssd (اشباع با سطح خشک) برسد در این حالت مجددا با دقت 0.1 گرم وزن کنید.
تذکر 1: الف) هنگام خشک کردن نمونه، باید دقت شود تا ذرات نمونه از ظرف بیرون نپرند.
ب) گرمادهی باید بصورت متعادل و کنترل شده داده شود زیرا ممکن است گرمای شدید باعث خرد شدن دانه‌ها و یا دگرگونی ویژگی سنگدانه‌ها شود.
پ) در صورت امکان برای تسریع در کار می‌توان نمونه را هنگام خشک کردن به هم زد.
ت) زمانی نمونه را خشک می‌نامیم که افزایش گرما نتواند بیش از %0.1 وزن نمونه را کاهش دهد.
پس از خشک و سرد شدن نمونه آنها را همراه با ظرف با دقت وزن می‌کنیم.
محاسبات:
با استفاده از فرمول زیر، درصد رطوبت را به صورت زیر محاسبه نمایید.
در جاییکه:
-P مقدار رطوبت کلی نمونه بر حسب درصد
-B وزن ظرف و نمونه در حالت مرطوب (طبیعی)
-C وزن ظرف و نمونه خشک شده
-A وزن ظرف
-D وزن ظرف و نمونه در حالت ssd (اشباع با سطح خشک)
-E مقدار درصد جذب آب نمونه بر حسب درصد
تعیین رطوبت سطحی و مقدار جذب آب بتن از آن نظر لازم است که مقدار آب مصرفی در بتن کنترل شده و وزن صحیح مصالح و نسبت آب به سیمان در موقع ساختن بتن مشخص باشد مصالح سنگی از لحاظ رطوبت می‌تواند به یکی از چهار صورت زیر باشند.
1- خشک شده در کوره: دارای قابلیت جذب آب کامل می‌باشد.
2- خشک شده در هوا: سطح دانه خشک ولی دارای مقداری رطوبت داخلی است.
3- اشباع با سطح خشک (ssd): نه از بتن آب جذب می‌کند و نه به بتن آب می‌دهد.
4- خیس یا مرطوب: دانه‌ها دارای آب زیادی در روی سطح خود می‌باشند و این مقدار آب اضافی به آب بتن اضافه می‌شود.
ثبت ديدگاه