آزمایش تجزیه آسفالت

مقدمه

جهت تعیین پارامترهای مهم آسفالت ساخته شده از جمله دانه بندی مصالح ، درصد قیر ، نوع قیر به کار رفته در آسفالت و غیره می توان از آزمایش های تجزیه آسفالت استفاده نمود. تفکیک قیر و مصالح سنگی از یکدیگر در مخلوط آسفالت را تجزیه آسفالت می گویند. بنابراین آزمایش تجزیه آسفالت ، ابزار مناسبی برای کنترل کار پیمانکاران خواهد بود و می تواند صدق کار آنان را به محک بگذارد.

برای انجام این آزمایش، ابتدا نیازمند نمونه برداری از آسفالت می باشیم. بسته به آسفالت که کوبیده شده باشد یا خیر، نمونه گیری متفاوت خواهد بود. نمونه گیری باید بر پایه علوم آماری صورت پذیرد تا نمونه گرفته شده بتواند به درستی بیانگر کیفیت کل آسفالت باشد. اگر آسفالت هنوز کوبیده نشده باشد و تولید زیاد باشد، از هر سیصد تن یک نمونه اخذ می شود ؛ که این نمونه ها به صورت کاملا اتفاقی از کامیون حامل آسفالت گرفته می شود. در صورتی که آسفالت کوبیده شده باشد معمولا به ازای هر سیصد تن یک نمونه کافی است که با دستگاه مغزه گیری به طور تصادفی بدست خواهند آمد.

شرح این آزمایش را می توان در استاندارد زیر جستجو نمود:

ASTM Methods:D 2172

هدف آزمایش

هدف از آزمایش تجزیه آسفالت ، تفکیک قیر و مصالح سنگدانه ای جهت تعیین پارامترهای مختلف قیر و سنگدانه از جمله نوع قیر، دانه بندی مصالح، درصد قیر و غیره می باشد.

وسایل آزمایش

• دستگاه سانتریفوژ
• دستگاه مغزه گیری
• ترازوی دقیق
• حلال
• کاردک
• سینی
• فیلتر
• گرمکن
• تایمر

روش انجام آزمایش

ابتدا با توجه به علم آمار، از آسفالت مورد نظر توسط دستگاه مغزه گیر نمونه تهیه می نماییم. سپس نمونه را در سینی قرار داده و در اون با دمای 110±0.5 درجه سانتیگراد می گذاریم تا نمونه از هم باز شود. پس از بیرون آوردن نمونه مقدار 300 گرم از آن را به روش چارک توزین می کنیم. دقت شود که نمونه باید پس از خارج کردن از گرمکن، سرد شود تا در هنگام افزودن نفت که به عنوان حلال در آزمایشگاه استفاده می شود، کلوخه نگردد.
ابتدا پیاله دستگاه سانتریفوژ را از دستگاه خارج کرده و آن را وزن می نماییم و وزن آن را یادداشت می کنیم.

اکنون مقدار 300 گرم آسفالت را در داخل ظرف می ریزیم. سپس به مقداری نفت در پیاله خواهیم ریخت که سطح آسفالت درون آن کاملا با نفت پوشیده شود. از جمله حلال هایی که برای این آزمایش متداول است می توان بنزین ، تترا کلرواتیلن و نفت را نام برد. نکته حائز اهمیت آن است که باید دقت شود از بنزین تنها در دستگاه های کاملا روبسته استفاده شود تا از خطر آفرینی آن جلوگیری شود.

ال حدود 10 دقیقه با کاردک مخلوط آسفالت و نفت را هم می زنیم تا به عمل حل شدن قیر و باز شدن آسفالت کمک نماییم. در این مرحله باید دقت شود که مخلوط آسفالت و یا نفت از پیاله خارج نشود.

پیاله را در جایگاه خود قرار داده و بر روی آن فیلتر را می گذاریم و سپس درپوش را نهاده و گیره های نگهدارنده را محکم می نماییم. هنگام استفاده از دستگاه سانتریفوژ باید دقت نمایید که سرعت را به یکباره به مقدار حداکثر نرسانید، بلکه این کار باید به آرامی صورت پذیرد. هنگامی دستگاه را روشن می نماییم ، می توان خروج مخلوط نفت و قیر را از نازل دستگاه مشاهده نمود. غلظت این مخلوط ابتدا زیاد بوده و رفته رفته از تیرگی رنگ آن و قیر موجود در آن کاسته می شود.

جهت خارج نمودن کامل قیر، باید چند بار به دستگاه نفت افزود و این کار را باید تا زمانی که مطمئن شویم دیگر قیری در نمونه باقی نمانده است، ادامه دهیم. برای دریافت این مطلب باید به غلظت و رنگ حلال خروجی از نازل توجه نمود.
یادتان باشد که فیلر نمونه هم به سبب اندازه بسیار کوچک همراه قیر و نفت از نازل خارج می شود و خطایی در محاسبات به وجود خواهد آمد. پس از آنکه از خروج کامل قیر اطمینان حاصل شد، پیاله را از دستگاه جدا نموده و فیلتر را در درون آن تکه تکه می کنیم و آن را آتش می زنیم تا باقیمانده قیر نیز بسوزد و سپس مورد توزین قرار می دهیم.