روش تعیین جرم حجمی سیمان

بر اساس استاندارد ASTM C188-89

1- هدف:

تعیین جرم حجمی سیمان

2- اهمیت و کاربرد:

جرم حجمی سیمان هیدرولیکی به عنوان جرم واحد حجم ذرات جامد تعریف میگردد. برای تعیین وزن مخصوص یک جسم باید حجم وزن معینی از آنرا پیدا کرد.
در کلیه مصالح ساختمانی از جمله سیمان وزن مخصوص در حالتهای مختلف بدست میآید از جمله وزن مخصوص ویژه gr/cm3. وزن مخصوص ویژه جسم جامد برابر است با وزن جسم جامد آن بخش بر حجم جسم جامدش جسم جامد را حداقل 24 ساعت در گرمخانه در دمای 5±105 درجه سانتی گراد نگهداری نموده تا کاملا خشک شود جسم جامد خشک شده را وزن کنید و سپس حجم آنرا بدون فضای خالی بدست میآوریم و از تقسیم وزن جسم جامد بر حجم آن میتوان وزن مخصوص ویژه آنرا مشخص نمود. در مورد سیمان یا مصالح دیگر ساختمانی پودر شده میبایست از پودر رد شده از الک 200 استفاده نمود.
وزن مخصوص سیمان مطابق با استاندارد ایران به شرح ذیل میباشد.
وزن مخصوص ویژه سیمان پرتلند gr/cm3 3-3.25
وزن فضایی کیسه نلرزیده gr/cm3 1-1.25
وزن فضایی سیمان لرزیده gr/cm3 1.5-1.8
وزن فضایی سیمان فله gr/cm3 1-1.3
وزن مخصوص ویژه سیمان پوزولانی gr/cm3 2.9-3

3- وسایل مصالح مورد نیاز:

ترازو با دقت 0.1 گرم
قیف پایه بلند و کوتاه هر کدام یک عدد
نفت سفید یا الکل یا هر مایع دیگری که مناسب باشد.
پودر سیمان رد شده از الک 200 که به مدت 24 ساعت در دمای 5±100 درجه سانتی گراد نگهداری شده است
بالن لوشاتلیه – این وسیله بالن استانداردی با مقطع دایره‌ای است که شکل و ابعاد آن در شکل 1 نشان داده شده است. در شکل کلیه مشخصات بالن در ارتباط با نوشته‌ها – فاصله‌ها – فضاها و درجه بندی ها مشاهده میشود.
نفت سفید یا الکل یا بنزین یا هر مایع شیمیایی دیگر که بر روی سیمان واکنش انجام ندهد و وزن حجمی آن کمتر از gr/cm3 0.62 باشد.

اپ آزمایشگاه مهندس

4- شرح آزمایش:

بالن را با نفت یا الکل یا هر مایع دیگری تا نقطه‌ای بین علامتهای 0 تا 1 میلی متر در ساقه بالن پرنمائید. برای ریختن مایع از قیف پایه بلند استفاده کنید. چنانچه قسمت داخلی لوله آغشته شده باشد قسمت بالای لوله را خشک کنید. در این موقع مقدار مایع را در بالن را قرائت کنید و آنرا یادداشت نمائید (V0)
مقداری سیمان (گرم64) را با دقت 0.1 گرم وزن نموده (m1) (مشخصات سیمان قبلا ذکر شده است) و تمام سیمان را با دقت در داخل بالن بریزید باید دقت نمود که از مسدود شدن لوله بالن جلوگیری شود برای این منظور میتوان از یک وسیله لرزاننده استفاده نمود. پس از آنکه تمام سیمان در داخل بالن ریخته شد. در پوش بالن را گذاشته و آنرا به صورت مایل تکان دهید یا به آهستگی در مسیر یک دایره افقی بچرخانید طوری که مطمئن شوید هوای بین دانه‌های سیمان خارج شود.
در این مرحله مجددا سطح مایع را قرائت نمائید (V1) و یادداشت کنید.

تذکر 1- وسیله آزمایش قبل از انجام آزمایش باید کاملا تمیز و خشک باشد و تمام سیمان توزین شده در لوله ریخته شود.

تذکر 2- به علت خاصیت موئینگی لوله باید روی قرائت اول و دوم دقت کافی را مبذول داشت.

تذکر 3- درجه حرارت مایع (الکل – نفت – بنزین و …) و پودر سیمان و بالن و محل آزمایش در خلال آزمایش 17.7 الی 23.3 درجه سانتی گراد باشد.

5- محاسبات:

حجم / جرم = m1 / V1 – V0 = وزن مخصوص ویژه سیمان

نکات :

1) باید سیمان مورد آزمایش را قبل از آزمایش 24 ساعت در دمای 5±105 درجه نگهداری نمود
2) باید سیمان را با الک شماره 200 الک نمود.